Yunan astronom ve matematikçi Eratosthenes Yer’in büyüklüğünü ölçen ilk kişi olarak hatırlanır; ama coğrafyanın kurucusu da sayılır, coğrafya sözcüğünü uydurmanın yanı sıra, gezegenimizdeki konumları ölçmek için kullanılan temel ilkelerin çoğunu da saptadı. Kirene’de (bugünkü Libya’da)…
Isaac Newton doğduğu sırada, Yer’in ve diğer gezegenlerin Güneş’in etrafında döndüğü gün-merkezli Evren modeli, Güneş, Ay ve gezegenlerin gözlemlenen hareketlerine ilişkin kabul gören açıklamaydı. Bu model yeni değildi; ama Nicolaus Copernicus ömrünün son günlerinde, 1543’te…
Güneş’in neden sıcak olduğu sorusu binlerce yıldan beri insanların kafasını meşgul etmiştir. Çok eski zamanlarda insanlar Güneş’in yanan bir kömür yığını olduğunu düşünmüştür, fakat günümüzde Güneş’in büyük oranda hidrojenden meydana geldiğini ve kömür gibi yanmadığını…
Havanın açık, güneşli olduğu günlerde gökyüzü masmavi görünür. Böyle günlerde Güneş batarken gökyüzü bize olağanüstü bir görünüm sunar ve kırmızı, turuncu renklere bürünür. Peki tüm bunlar nasıl olur? Haydi bu sorunun yanıtını bir deney yaparak…
1781’de Alman bilim adamı William Herschel, başlangıçta bir kuyrukluyıldız olduğunu düşünmesine rağmen, ilkçağlardan beri görülen ilk yeni gezegeni saptadı. Onun keşfi, Newton yasalarına dayanan kestirimlerin bir sonucu olarak başka bir gezegenin keşfine de yol açtı.…
1770’lerde Felemenkli bilim insanı Jan Ingenhousz, daha önceki bilim insanlarının belirttiği gibi, bitkilerin neden ağırlaştığını keşfetmeye koyuldu. İngiltere’ye gidip araştırmasını Bowood House’ta – Joseph Priestley’in 1774’te oksijeni keşfettiği yer – yapıyordu ve fotosentezin anahtarlarını –…
1700’de sürekli yüzey rüzgarlarının, yani alizelerin, 30° Kuzey enlemi ile ekvator çizgisi arasında kuzeydoğu yönünden estiği biliniyordu. Galileo, Yer’in batıya doğru dönüşünün, tropikal kuşakta onu havanın “önüne” geçirdiğini, bu yüzden rüzgarların doğudan geldiğini öne sürmüştü.…
Biliyorsun ağaçlar bizim gibi yemek yemez. Yapraklarındaki “klorofil” isimli minicik fabrikalar sayesinde Güneş ışığının enerjisinden kendi yemeklerini üretirler. Tüm bu işlerin merkezindeki klorofil maddesi de yeşil renktedir. İşte yapraklarda bu madde bol bol bulunduğundan yapraklar…
Jüpiter’in birçok uydusu vardır; ama geç 17. yüzyılda Ole Rømer kuzey Avrupa göklerini gözlemlediği sırada teleskopla yalnızca en büyük dördü (Io, Europa, Ganymede ve Callisto) görülürdü. Bu uydular Jüpiter’in oluşturduğu gölgeden geçerken tutulurlar ve belli…
Gezegen geçişleri, Johannes Kepler’in gezegen devinimine ilişkin üç yasasından ilkini – gezegenler eliptik bir yörüngede Güneş’in etrafında döner – test etme fırsatı sunmaktaydı. Venüs ve Merkür’ün güneşin eğrisinin önünden kısa süreli geçişleri – o zamanlar…