İngiliz bilim insanı Michael Faraday’ın hem elektrik motorunun hem elektrik jeneratörünün ilkelerini keşfetmesi, modern dünyayı dönüştüren ve elektrik ampulünden telekomünikasyon araçlarına kadar her şeyi getiren elektrik devriminin yolunu açtı. Faraday’ın kendisi de yaptığı keşiflerin değerinin – devlete sağlayabileceği vergi gelirinin – farkındaydı.
1821’de Faraday, Hans Christian Orsted’in elektrik ile manyetizma arasındaki bağlantıyı keşfinden haberdar olduktan birkaç ay sonra, bir mıknatısın bir elektrik telinin etrafında ve bir elektrik telinin de bir mıknatısın etrafında nasıl dolaştığını gösterdi. Elektrik teli kendi etrafında dairesel bir manyetik alan üretir; bu manyetik alan da, mıknatıs üzerinde bir teğetsel kuvvet yaratıp dairesel bir hareket üretir. Elektrik motorunun arkasındaki ilke budur. Akımın yönü ve dolayısıyla teldeki manyetik alanın yönü almaşıklaştırılarak bir dönme hareketi başlatılır.
Faraday’ın elektromanyetik indüksiyonu gösteren aygıtında bir elektrik akımı, büyük bobinin içine girip çıkan küçük manyetik bobinden akarak bir elektrik akımını indükler.
Elektrik Üretmek
On yıl sonra Faraday daha da önemli bir keşif yaptı. Devinen bir manyetik alanın bir elektrik akımı yaratabildiğini ya da “indükleyebildiğini”. Bu keşif ABD’li fizikçi Joseph Henry’nin de aşağı yukarı aynı zamanda Faraday’dan bağımsız yaptığı her türlü elektrik üretmenin temelidir. Elektromanyetik indüksiyon, dönen bir türbindeki kinetik enerjiyi elektrik akımına çevirir.
Elektrik Hakkında Tarihsel Gelişmeler
1800 – Alessandro Volta ilk elektrik bataryasını icat eder.
1820 – Hans Christian Orsted elektriğin manyetik bir alan ürettiğini keşfeder.
1820 – Andre Marie Ampere matematiksel bir elektromanyetizma teorisi formüle eder.
1830 – Joseph Henry ilk güçlü elektro mıknatısı yaratır.
1845 – Faraday ışık ile elektromanyetizma arasındaki bağlantıyı gösterir.
1878 – Sigmund Schuckert’in tasarladığı ilk buharlı elektrik santrali, Almanya’da Bavyera’daki Linderhof Sarayı için elektrik üretir.
1882 – ABD’li mucit Thomas Edison, New York City’de, Manhattan’da elektrikle aydınlatma için bir elektrik santrali kurar.